کتاب تاریخ انقلاب اذربایجان و بلوای تبریز

انقلاب مشروطیت ایران در 14 مرداد سال 1285 ه . ش پیروز شد. مظفرالدین شاه نیز پس از امضای فرمان مشروطیت و تفویض سلطنت به ولیعهد خویش محمدعلی میرزا، در 24 ذیقعدۀ 1324 ه . ش درگذشت و شاه جدید تاجگذاری کرد. پس از رسیدن خبر تاجگذاری محمدعلی شاه به تبریز، دسته‌ای از مجاهدین از آن‌جایی که ازماهیت و نیت وی در خصوص حکومت مشروطه اطلاع داشتند، به محل انجمن تبریز آمدند و از تعدادی از نمایندگان انجمن خواستار شدند که عواقب سلطنت محمدعلی شاه را به مردم بگویند و خود را آمادۀ مقابله با پیشامدهای غیرمترقبه نمایند. پس از مدتی نیز نیت محمدعلی شاه آشکار شد و مجلس را به توپ بست. وی هم‌ چنین از عوامل خود خواست تا مشروطه‌خواهان را در شهرهای مختلف ایران از جمله تبریز سرکوب و قلع و قمع نمایند. ظاهرا به نظر می‌رسید که تبریز نیز مانند سایر شهرها تسلیم شود، ولی این‌گونه نشد. ستارخان به همراه چند تن از همراهان خود و هواداران راستین مشروطه بیرق‌های سفید ننگ و تسلیم بر سردر منازل را پایین کشید و در راس انقلابی قرار گرفت که پس از یازده ماه جنگ با نیروهای دولتی و یاغیان مسلح شده از سوی دربار و تحمل شدیدترین مشقت‌ها و قحطی‌ها و کاستی‌ها مشروطیت و آزادی را دوباره به ایران بازگرداند. کتاب حاضر شرح چهار ماه از سخت‌ترین و پرمشقت‌ترین روزهای بحرانی آغازین از یازده ماه مقاومت دلیرانۀ مردم تبریز در برابر نیروهای شاه و مبارزه با مستبدین و مرتجعین است؛ چهار ماهی که مردم تبریز در دفاع از انقلاب خود و به امید بازگشت آزادی به ایران، تن به هیچ خواری و ذلتی نداد و حتی در روزهای قحطی نیز در تبریز با پوست درخت و یونجه سد جوع کردند و به عهدی که با ستارخان بسته بودند، پایبند ماندند و جنگ‌های داخلی تبریز را به نتیجه رساندند