کتاب تحلیل فیلم

تحلیل فیلم فعالیتی تازه نیست و تقریباً با کمی اغراق می‌توان گفت که همزمان با سینما پدید آمده است: وقایع‌نگاران که گزارش اولین سآنس‌های سینماتوگراف را می‌دادند، با تشریح جزئیات «تصاویر متحرکی» که کشف می‌کردند، پیش از این به روش خود تا حدی تحلیلگر بوده‌اند ‌‌‍‍(گاهی دقیق). از آن‌زمان به بعد، منتقدین متخصص رشته کار را بدست گرفته‌اند؛ توجه به فیلم در نزد برخی، آنقدر ظریف است که به معنای واقعی تحلیلی می‌شود. (آیا منتقد خوب سینما، کسی نیست که می‌تواند فرم فیلمیک را از داستان تعریف شده متمایز کند؟) سپس با گنجاندن بیش از پیش سینما در نهاد فرهنگی (از طریق سینه کلوب‌ها، سالنهای رپرتوار، سینماتک‌ها) و مخصوصاً در نهاد آموزشی و در مدارس، مسائل عمیقتر شده‌اند. امروزه سینما همانند هنرهای سنتی متعلق به میراث فرهنگی است و رادیو تلویزیون و روزنامه‌ها در باره آن بحث می‌کنند؛ بالاخره دانشگاه پانزده یا بیست سال پیش آن را کشف کرد. خلاصه هیچ‌گاه سینما را تا این حد شرح و بررسی نکرده‌اند، و بی‌گمان این دلیل عمده گسترش حساب شده تحلیل فیلم مخصوصاً در کادر این نهادهاست. در واقع، اگر به فیش‌های فیلموگرافیک ایدک چنان‌که پیرامون سال‌های ۱۹۵۰ نوشته می‌شد، یا حتی نقدهای (عالی) نوشته شده توسط آندره بازن برای «پپل اِ کولتور» اکتفا می‌کردیم، نگارش این کتاب بی‌گمان ضرورتی نداشت. پیدایش نوعی از تحلیل ریزتر و روشمندتر-که گاهی به طور نادرست «تحلیل ساختاری» نامیده‌اند- در یک بافت اکثراً دانشگاهی یا شبه‌دانشگاهی، در حدود سال‌های ۱۹۶۵-۱۹۷۰، و با پیوندی نزدیک با آغاز تئوری مدرن سینما، بیش از هر چیز امکان مبادرت به نظریه‌پردازی تحلیل فیلم را به ما می‌دهد. تحلیل ساختاری صرفاً یک نقطه آغاز است، که البته هنوز نقش نوعی اسطوره جهت‌دهنده تحلیل فیلم را بازی می‌کند. در حال حاضر در فرانسه و به طور وسیعتر در اروپا و امریکای شمالی، تعداد زیادی «تحلیلگران حرفه‌ای» در گروه‌های دانشگاهی آموزش سینما و در نهادهای پژوهشی وجود دارند؛ که کارهایشان به فرانسوی، انگلیسی، و نیز به ایتالیایی یا اسپانیایی، در مجلات تخصصی چاپ می‌‌شود، و دارای خوانندگانی اکثراً دانشگاهی هستند مانند سینما ژورنال، واید آنگل یا کمِرا اُبسکورا (آمریکا)، ایریس (فرانسه)، وِرسوس (هلند)، کنتراکمپو (اسپانیا)، اسکرین یا فریم وُرک (انگلستان) و غیره. بنابراین این کتاب هنگامی نوشته می‌شود که به نظر می‌رسد تحلیل فیلم،که به طور وسیعی نهادینه شده، هنوز در جستجوی خود است و بین پشتوانه‌های روش‌شناختی مختلف مردد است و در مورد هدفش از خود سؤال می‌کند. دهه هفتاد، که طی آن مطالعات سینمایی در مقیاس جهانی، در همه سطوح، گسترش سریعی یافت، امروزه جایش را به دوره‌ای می‌دهد که این مطالعات، نهادینه شده، بیشتر دغدغه توجیه خود را با برابری در جدیت و دقت با مطالعات انسان‌گرای سنتی‌تر دارند