پژوهشگران معتقدند که هنر انسان ابتدایی با خط آغاز شده است. خطهای سادهای که بشر ابتدایی بر روی ابزار و ظروف دستساخته و دیوارة غارها رسم میکرد به تدریج کاملتر شد و برای انتقال پیام و افکار و ثبت اندیشهها به کار رفت. از همان آغاز، بشر با استفاده از تخیل و احساس خود خط را به کار گرفت و در زیبایی آن کوشید. تا تکامل خط و پیدایش الفبا تا ظهور اسلام، هنر خوشنویسی به معنای اصطلاحی آن وجود نداشت و از اواخر قرن دوم هجری بود که خوشنویسی و هنر زیبانگاری خط مورد توجه قرار گرفت. هنر خوشنویسی در معنای اصطلاحی عبارت است از نوشتن خط از روی اصول و قواعد، به شیوهای زیبا و نیکو. خوشنویسی یکی از مظاهر هنرهای اسلامی است و خط عربی نقشی اساسی در تکامل آن داشته است. در جلد دوم از مجموعة «تاریخ تمدن و فرهنگ سرزمین ایران» پیشینه و سیر تحول خوشنویسی در ایران بررسی میگردد